tophane çeşmesi

• (bkz: horhor ce$mesi)
• hali hazirda cesmenin kurnalari tophanenin sarapcilari yatmasin diye kirilmistir, cevresinde 3 yildir suren bir cevre duzenlemesi kaldirim yapma etkinligi vardir. istanbul kanatlarimin altinda filminin bir kismi cesmenin onunde kurulan sette cekilmistir.
• saka su ve iski ortak çalışması ile restore edilen çeşmedir
• çeşme, 1732 yılında i. mahmut'un emriyle yaptırılmış. 76.000 kuruş 84 akçeye, çeşme gümrük emini olan ahmed ağa'ya yaptırılan tophane çeşmesi 18. yüzyılın başında, çeşme mimarisindeki değişimin habercisi olan önemli örneklerden biridir.
  
  çeşme; güneyden kılıç ali paşa, kuzeyden nusretiye camileriyle, batıdan tophane atölyeleri ve doğudan rıhtım ile çevrilmiş bulunan tophane meydanında yer alıyor.
  
  temizlik ve su içme amacıyla yapılan çeşmelerin yapımında 1700-1740 yılları arasındaki dönem klasik osmanlı üslubundan batı üsluplarına geçiş dönemidir. bu dönemde mevcut ya da açılan meydanların ortasına, geniş saçaklı anıtsal meydan çeşmeleri yapılmıştır. tophane çeşmesi de bu dönemin eseridir.
  
  çeşme yapılacağı zaman burada bulunan tüm dükkanlar yıktırılarak meydan açılmıştır. ilk yapıldığı dönemde geniş saçaklı, kubbe örtülü, 8 musluklu bir çeşme olduğu gravürlerden anlaşılan tophane çeşmesinin dört tarafı mimari ayrıntı olarak birbirinin aynısıdır.
  
  çeşmenin açılışı ile taksim suyu sistemi faaliyete girmiştir ve padişah taksim'den suyu kendi eliyle salıvermiştir.
  
  tophane çeşmesi yapıldığı dönemden itibaren iki defa büyük kapsamlı onarım görmüştür. bunlardan ilki 1837 yılında gerçekleşmiş, çeşme üst örtüsü tamamen değişmiş, teras çatı yapılmıştır. 1956-1957 yıllarında ise, kentsel dönüşüm müdahaleleri kapsamında çeşme istanbul sular idaresince restore edilmiştir. bu restorasyonda tarihi gravürlere sadık kalınarak saçak ve kubbe yeniden yapılmıştır.
  
  kaynak : http://www.tophane.org/
• istanbul'daki anıtsal özelliğe sahip meydan çeşmelerinden en bilinenlerinden biri de bu çeşmedir. tophane-i amire'den bakıldığında görülen manzara içinde hoş bir yeri vardır.
  
  herhalde idarecilerimiz bu manzaranın farkına geç varmışlar ki, burayı aydınlatmayı yeni akıl etmişler. hatta alanı görsel şölene çevirmek için çeşmenin tavanındaki iç süslemelerine denk gelecek şekilde dört tarafın zeminine şerit ledler döşeyerek kentimiz için büyük bir hizmete imza atmışlar. hem de ritmik olarak yanıp sönen ledler.
  
  bu tip saçmalıklarla karşılaştığımda uygulanan kararın alınma anını ve uygulamaya geçme sürecini filan acayip merak ediyorum. bu işin böyle yapılmayacağına dair aksi görüş bildiren tek bir kişi çıkıyor mu acaba diye.
• 1856 yılına ait fotoğraf
  
  fotoğraf: (bkz: james robertson)